Feit of Fictie: Misvattingen over vogels

Wetenschappers stelden zich de vraag in hoeverre de uitspraken van papegaaien willekeurig zijn. De resultaten waren verbluffend: de grijze papegaai genaamd Alex herhaalt niet alleen menselijke spraakgeluiden, maar gebruikt taal als communicatiemiddel. Zijn woordenschat bevat meer dan 300 woorden, hij kan tot 6 tellen, en onderscheidt kleuren, vormen en materialen van objecten.

Onder de papegaaien die geluiden kunnen nabootsen, worden de grijze papegaaien (of Jako’s) als de meest getalenteerde beschouwd. Gemiddeld kan een vogel meer dan 150 woorden onthouden. Jako’s proberen vaak geluiden na te bootsen die door huishoudelijke elektronica worden gemaakt: telefoon, intercom of wekker. Vaak herhalen ze ook de geluiden van wilde vogels die buiten leven. Een tamme Jako kan zelfs het gedrag van zijn eigenaar kopiëren, inclusief uitingen van vreugde, zorg of irritatie.

Toen mensen steden bouwden, ontstond bij de vindingrijksten het idee om duiven als postbodes te gebruiken. De vogel werd vereerd als vredesboodschapper en symbool van zuiverheid en geluk.

Echter, in een duivenzwerm zijn er altijd leidende individuen die een soortgenoot die hen niet bevalt, tot de dood kunnen slaan. Tijdens het paringsspel, in de strijd om een vrouwtje, kan de winnaar de verliezer zelfs doodpikken.

De struisvogel zoekt vaak naar voedsel op de grond en buigt hierbij laag, waardoor het van een afstand lijkt alsof hij zijn kop in het zand steekt. Maar als hij zich wil verbergen, trekt hij zijn poten in, legt zijn lichaam plat op de grond en buigt zijn nek boven het oppervlak.

Meer interessante feiten over struisvogels vind je in ons artikel ☛

Wanneer de luchtdruk daalt, wat vaak voorafgaat aan neerslag, vliegen insecten dichter bij de grond en zwaluwen, jagend op hen, verlagen hun vlieghoogte. Vochtigheid kan er ook voor zorgen dat insecten lager vliegen, omdat hun vleugels nat worden.

Vogels hebben geen bont. Wat op een afstand als bont lijkt, zijn in feite veren, weliswaar ongebruikelijk, maar nog steeds veren.

Het lichaam van de kiwivogel is bedekt met zachte, grijze of lichtbruine veren die meer op bont lijken. Overigens is de kiwivrucht zo genoemd omdat het qua vorm en kleur lijkt op het lichaam van de gelijknamige vogel.

In werkelijkheid klinkt de stem van de zwaan als de trompetachtige roep van kraanvogels. Ook kan hij sissen en kwaken zoals een eend.

Deze mooie legende danken we aan het beeld van de zwaan als symbool van schoonheid en trouw. Voor de mensheid belichamen zwanen schoonheid, romantiek, en zijn ze een symbool van wedergeboorte, zuiverheid, adel en wijsheid, wat te danken is aan hun monogamie, elegante lichaamsbouw, en hun vermogen om te vliegen en zwemmen.

De veel voorkomende mening dat kraaien meer dan een eeuw leven, klopt niet. Hoewel deze vogels langlevend zijn, halen ze de 100 jaar niet. Kraaien, net als papegaaien, kunnen een leeftijd van 70-75 jaar bereiken.

Het blijkt dat er in de bossen van Nieuw-Guinea een dergelijke vogel bestaat, en zelfs twee: de Pitohui (Pitohui) en de Blauwkapifriet (Ifrita kowaldi). Zelfs een tijger die er een zou eten, zou binnen enkele minuten verlamd raken en na tien minuten sterven.

De huid en veren van deze vogels bevatten het gif batrachotoxine, dat tintelingen en gevoelloosheid veroorzaakt bij iedereen die de vogel aanraakt. Dit gif komt in de vogels terecht doordat ze giftige kevers van het geslacht Choresine eten. De vogels zelf zijn immuun voor het gif.

Als dat zo was, zou zelfs een arend niet hoger kunnen komen dan zijn sprong. Bij het opstijgen van de grond gaat een vogel op zijn tenen staan en begint zijn vleugels te bewegen, waarbij de slagpennen zich uitstrekken. De vleugels tekenen een acht in de lucht, waardoor er lucht onder wordt geblazen. Op voldoende hoogte veranderen de vleugels (de veren vouwen zich samen om een vlak te vormen), de staart verandert van vorm en het lichaam strekt zich uit. Dit zijn allemaal zeer complexe processen.

Het aerodynamische patroon van vogelvlucht is complex en tot nu toe slechts in grote lijnen bekend. Dit komt doordat tijdens de vlucht de slagpennen veranderen en het vleugeloppervlak verandert, het hand- en hoofdgedeelte van de vleugel bewegen met verschillende snelheden en onder verschillende hoeken. Het vlieggedrag van afzonderlijke groepen en soorten is zeer divers. De vleugelstructuur, de lengte en verhoudingen van de slagpennen, de verhouding van het lichaamsgewicht van de vogel tot het vleugeloppervlak, en de mate van ontwikkeling van de spieren zijn doorslaggevende factoren voor de vluchtkenmerken van vogels.

Het bestaat echt, hoewel het helemaal niet op melk lijkt, eerder op kwark. Deze uitdrukking is al sinds de oudheid bekend en vindt zijn oorsprong in sprookjes, waarin een kieskeurige jongedame haar aanbidders eropuit stuurt om vogelmelk te halen, iets dat niet echt bestaat.

Sommige vogels kunnen in hun krop een stof produceren waarmee ze hun kuikens direct na het uitkomen voeden. Het is, net als melk van zoogdieren, zeer voedzaam, gemakkelijk verteerbaar en kan in die zin melk worden genoemd.

Vogelmelk (of kropmelk, of duivenmelk) is kenmerkend voor vertegenwoordigers van de duivenfamilie, sommige papegaaien, flamingo’s en bepaalde pinguïns. Bij duiven wordt kropmelk afgescheiden door cellen in de krop, terwijl bij flamingo’s en pinguïns het door speciale klieren in de slokdarm en maag wordt geproduceerd.

Ondanks zijn naam heeft kropmelk niets te maken met echte zoogdiermelk of met de ingrediënten ervan. Kropmelk bevat veel vetten en eiwitten, maar het bevat, in tegenstelling tot zoogdiermelk, geen koolhydraten, lactose of calcium.

Het snelheidsrecord onder vogels behoort tot de slechtvalk uit de valkenfamilie. De slechtvalk wordt beschouwd als het snelste dier ter wereld. Tijdens de jacht, in de duikvlucht, kan hij snelheden bereiken tot 322 km/u, of 90 m/s. Volgens een tv-programma van National Geographic is de hoogste gemeten snelheid van een slechtvalk 389 km/u (242 mijl per uur).

Wanneer de slechtvalk zijn prooi ontdekt, duikt hij met grote snelheid naar beneden en slaat hij met zijn samengevouwen poten. De slag met de klauwen van de achterpoten is zo krachtig dat zelfs een relatief grote prooi zijn kop kan verliezen.