Feit of fictie | Verbazingwekkende feiten over dieren: uitzonderingen op de regels

Vrouwelijke gordeldieren kunnen hun zwangerschap controleren. Als de omgeving niet bevalt, kan ze de ontwikkeling van het embryo tot 2 jaar uitstellen.

Wetenschappers hebben ontdekt dat ook sommige andere dieren de zwangerschap kunnen pauzeren. Bijvoorbeeld: sommige soorten kangoeroes en wallaby's, beren, zeehonden, veel knaagdieren, herten, miereneters. In totaal zijn er meer dan 130 soorten zoogdieren die dit kunnen.

Embryonale pauzering bij deze dieren kan verband houden met honger, stress, seizoensgebonden reproductiecyclus of het feit dat het vrouwtje nog steeds melk geeft aan eerder geboren jongen.

Er zijn wezens die nooit slapen, en we zien ze bijna elke dag — dat zijn mieren. Of een mier nu een werker of een soldaat is, zijn levensduur is kort — 7-10 dagen, maar gedurende zijn korte leven slaapt hij nooit.

Recentelijk is er echter een andere mening ontstaan. Er zijn videomaterialen gepresenteerd waarop mieren te zien zijn die enkele seconden statisch blijven. Ze stopten letterlijk op hun weg, bogen zelfs hun hoofden en hun antennes stopten met bewegen. Dit leidde tot een nieuwe hypothese dat de korte stop van een mier zijn slaap is.

Niet alle dieren hebben rood bloed. Insecten hebben wit of kleurloos bloed, en weekdieren hebben blauw bloed.

Bij de ijsvis is het bloed doorschijnend witachtig. Maar hoe leeft de ijsvis zonder zuurstof en hemoglobine – het ademhalingsenzym? De fysica komt haar te hulp: in koud water, zoals bekend, is meer zuurstof opgelost dan in warm water, en de ijsvis maakt daar gebruik van. Door de kieuwen bijna uit te schakelen als zuurstofbron, schakelde ze over op huidademhaling. Dienovereenkomstig veranderde ook het bloedsomloopstelsel: de haarvaten op het lichaamsoppervlak liggen dichter bij elkaar, en het hart is drie keer groter dan dat van andere vissen.

De zeer kleine kwal Turritopsis dohrnii leeft eeuwig. Ze heeft een klokvorm met een maximale diameter van ongeveer 4,5 mm. Ze komt voor in alle oceanen in gematigde en tropische gebieden.

Na het reproductieproces begint deze kwal terug te keren naar een vroegere ontwikkelingsfase. Simpel gezegd, ze wordt jonger, verandert van een volwassen dier weer in een larve en herhaalt de hele cyclus opnieuw — en dat eindeloos. Alleen een ongeluk of een hongerige roofdier kan deze ketting doorbreken.

Turritopsis dohrnii is de enige bekende soort die terug kan keren naar haar oorspronkelijke fase — de poliep fase. Dit gebeurt dankzij een speciaal transformatieproces dat bepaalde celtypes vereist. Experimenten hebben aangetoond dat de kwal op elk levensstadium terug kan veranderen in een poliep: bij verhongering, plotselinge temperatuursverandering, verlaging van het zoutgehalte of bij beschadiging van de klok. Deze cyclus kan eindeloos doorgaan dankzij unieke genen, die bij deze kwallen twee keer zo veel voorkomen als bij andere soorten.

De Mozambikaanse cobra is zelfs op afstand gevaarlijk. Ze staat bekend om haar vermogen om gif te spuwen en doet dit met opmerkelijke precisie. Als haar gif in de ogen terechtkomt, kan dit leiden tot verminderd zicht of blindheid.

Deze slang komt voor in oostelijk en zuidelijk Afrika. Ze is vooral 's nachts actief. Ze voedt zich met kikkers, hagedissen, kleine zoogdieren en sprinkhanen. Bij een aanval spreidt ze haar brede kap uit en kan ze gif spuwen.

Dit is een van de gevaarlijkste Afrikaanse slangen. Bovendien is ze erg nerveus en agressief. 94% van de slangenbeten op mensen gebeurde in menselijke nederzettingen, waarvan 82% tijdens de slaap. Als gevolg van beten van de Mozambikaanse cobra zijn slechts enkele mensen overleden.

Niet alleen lopen vissen over land, ze springen zelfs met hun sterke staart. Natuurlijk niet alle vissen, maar slechts één soort — slijkspringers. Ze zijn bijzonder omdat ze tijdelijk in de open lucht kunnen leven, waar ze zich voeden met insecten en kleine ongewervelden.

Slijkspringers bewonen mangrovebossen en brakwatergebieden van tropische kusten. Tijdens vloed kruipen ze aan land en gebruiken hun sterke borstvinnen om behoorlijk snel over het strand te wandelen. Ze kunnen lange tijd zonder water door het in hun grote mond op te slaan.

Deze vissen zoeken voedsel tijdens eb. De verdikte borstvinnen lijken op armen en worden gebruikt als steun voor voortbeweging, en tijdens vloed zelfs om in bomen te klimmen.

Katten kunnen hun klauwen intrekken in de kussentjes van hun poten, waardoor ze tijdelijk "zacht en pluizig" worden. Ze doen dit omdat ze uit hinderlagen jagen en extra geluid niet nodig hebben.

Maar er zijn katten die dit niet doen — ze kunnen het niet. Dit omvat cheeta's — de snelste onder de katachtigen en de minst gelijkende op hun familieleden. Naast de cheeta kunnen ook vissende katten, Sumatraanse en Iriomote-katten hun klauwen niet intrekken.

Meer interessante feiten over cheeta's vind je in ons artikel ☛

Meer interessante feiten over vissende katten vind je in ons artikel ☛

Paleontologen weten al lang van het bestaan van drieogige gewervelde dieren in het verleden, en slechts één soort heeft tot op de dag van vandaag overleefd — de tuatara, een hagedis met een kamkop die voorkomt op de archipels bij Nieuw-Zeeland.

Uiterlijk lijkt ze op een jonge draak, maar zonder vleugels. En op haar kruin zit echt een derde, pariëtale oog. Dit oog ziet echter slecht — het onderscheidt met moeite dag van nacht, maar het is een echt oog en de tuatara gebruikt het om de zon te observeren. Het derde oog is betrokken bij de synchronisatie van de circadiane ritmes van het lichaam met de cyclus van dag en nacht, bij het oriënteren van het dier in de ruimte en bij de thermoregulatie.

Behalve mensen kan nog een ander wezen op zijn hoofd staan — de olifant. Nadat de mens deze acrobatische truc had geleerd, besloot hij de olifant dit ook te leren.

Het is vreemd dat de eerste trainers besloten dat juist de olifant hiervoor het meest geschikt was. Maar nu kunnen we in het circus zien hoe een olifant van enkele tonnen met zijn staart omhoog staat.