Veel mensen, vooral jongeren, beschouwen waterpijproken als een onschadelijk tijdverdrijf. Op het eerste gezicht lijkt het roken van een waterpijp onschuldig — de rook gaat door het water, waarin alle schadelijke stoffen zouden moeten oplossen.
In de samenleving bestaat de hardnekkige opvatting dat de waterpijp niet schadelijk is voor de gezondheid, of dat de schade onbeduidend is en niet te vergelijken met de schade van sigaretten. Hoogstwaarschijnlijk is deze misvatting het uitgangspunt voor het nemen van de beslissing om de waterpijp te proberen en deze in de toekomst te blijven roken.
Over dit standpunt wordt gesproken in het onderzoek “Perceptie van jonge volwassenen van verschillende tabaksproducten in vergelijking met sigaretten: resultaten van een nationale jongerengezondheidsstudie”. Hierna volgt een citaat in vertaling:
“...Jongeren beschouwen gewone sigaretten als riskanter, en e-sigaretten en waterpijpen als minder riskant...”
Hoewel de publieke opinie gunstiger is ten opzichte van waterpijproken dan van sigaretten, veroorzaakt ook waterpijproken, net als andere vormen van tabaksgebruik, verslaving en afhankelijkheid. Onderzoek toont aan dat veel mensen die beginnen met waterpijproken, uiteindelijk overstappen op sigaretten.
In het onderzoek “Waterpijproken: een populair alternatief voor sigaretten” staat geschreven:
“Waterpijproken is een populair alternatief geworden voor sigaretten, vooral onder jonge volwassenen. De overtuiging dat waterpijproken minder schadelijk is dan sigaretten, hoewel dit niet waar is, biedt een perspectief voor wijdverbreid gebruik. Waterpijptabak is een krachtig middel dat verslavend is, hogere niveaus van koolmonoxide afgeeft dan een sigaret, en veel kankerverwekkende stoffen bevat die vergelijkbaar zijn met die in sigarettenrook. Waterpijprook geeft dezelfde risico's van passief roken als sigarettenrook. Gezamenlijk waterpijproken verhoogt het risico op overdracht van infecties. De overstap van gezamenlijk waterpijproken naar individueel gebruik is een belangrijke stap naar nicotineverslaving en de overstap naar sigaretten.”
In werkelijkheid is waterpijproken geen onschadelijk alternatief voor sigaretten, en de gevolgen ervan zijn gerelateerd aan verschillende pathologieën. Een waterpijproker inhaleert ongeveer 180 mg koolmonoxide tijdens een rooksessie, terwijl dit bij het roken van één sigaret ongeveer 12 mg is.
Een waterpijpsessie duurt meestal van een half uur tot anderhalf uur. In die tijd inhaleert de waterpijproker een hoeveelheid rook die overeenkomt met de rook van meer dan vijf pakjes sigaretten!
In verschillende oosterse landen, waar waterpijproken wijdverbreid is (Iran, Pakistan, India, enz.), zijn wetenschappelijke studies uitgevoerd om de impact van deze procedure op de gezondheid van de mens te onderzoeken. Observaties tonen aan dat waterpijpgebruik, evenals passief roken, een risicofactor is voor veel ziekten, waaronder verschillende soorten kanker, longziekten en hart- en vaatziekten. Bij zwangere vrouwen wordt de ontwikkeling van de foetus verstoord, wat later leidt tot verschillende pathologieën bij pasgeborenen.
Waterpijprook bevat kankerverwekkende stoffen die bijdragen aan de ontwikkeling van kanker.
Onderzoek toont aan dat waterpijprokers aanzienlijk hogere niveaus van vrije radicalen hebben in vergelijking met gewone rokers. Dit leidt tot ontsteking en schade aan de luchtwegen. Zo komt chronische bronchitis vaker voor bij waterpijprokers dan bij sigarettenrokers.
Spirometrie (onderzoek van de longfunctie) bij waterpijprokers geeft significant slechtere resultaten in vergelijking met niet-rokers en toont aan dat inademing van waterpijprook kan bijdragen aan de ontwikkeling van obstructieve longziekten.
Meestal wordt waterpijp gezamenlijk gerookt. Persoonlijke en wegwerp mondstukken worden zelden gebruikt. Dit gezamenlijke gebruik van het rookapparaat creëert een risico op overdracht van verschillende infecties via speeksel.
De aanwezigheid van vocht en een comfortabele temperatuur bevorderen de ontwikkeling van verschillende micro-organismen. Het water in het apparaat wordt niet altijd na elke rooksessie vervangen, en de vorm van de waterpijp maakt het moeilijk schoon te maken.
Via de waterpijp kunnen tuberculose, herpes, Helicobacter pylori, hepatitis C en enkele andere virale en schimmelinfecties worden overgedragen.
De schadelijke effecten van de waterpijp beperken zich niet alleen tot direct roken, maar hebben ook invloed op passieve rokers die zich in dezelfde ruimte bevinden.
Vergeleken met sigarettenrook bevat waterpijprook 4 keer meer polyaromatische koolwaterstoffen, 4 keer meer aldehyden, 5 keer meer ultrafijne deeltjes en 35 keer meer koolmonoxide, en bevat het ook giftige stoffen zoals arseen, lood en anderen.
Waterpijproken is dus verre van een onschuldig tijdverdrijf en vormt een serieuze bedreiging voor de gezondheid.