Populaire misvattingen over het dieet: wat u moet weten over uw dieet

Image by freepik

Om “extra” kilo’s kwijt te raken gebruiken veel vrouwen de meest onverwachte recepten. Sommigen raden aan om ’s ochtends gekiemde tarwe te eten, tijdens de lunch alleen walnoten en in plaats van diner een lepel honing. Anderen, even alwetende mensen, raden aan om alleen paardenbloemen, weegbree of melde te eten, enz. Weer anderen pleiten alleen voor rauw voedsel (inclusief vlees).

Maar er zijn ook verschillende damesbladen en websites die regelmatig een groot aantal verschillende diëten publiceren, waarvan vele een pseudowetenschappelijk tintje hebben en daardoor overtuigend lijken in de ogen van de goedgelovige lezer (of liever lezeressen).

Hier zijn enkele populaire dieetmisvattingen voor vrouwen:

• gelatinedessert draagt niet bij aan vetophoping;
• grapefruit veroorzaakt gewichtsverlies;
• fruit bevat geen calorieën;
• producten met een hoog eiwitgehalte bevatten geen calorieën;
• 200 gram vlees vergroot de vetopslag minder dan 200 gram aardappelen;
• toast bevat veel minder calorieën dan brood.

Het moet gezegd worden dat de dieetindustrie behoorlijk winstgevend is — er zijn geen bijzondere kosten, maar de winsten uit de verkoop van populaire literatuur zijn enorm, en dergelijke websites worden vaak bezocht. Door een “modieus” boek te schrijven, wordt de diëtist onmiddellijk een “modieuze” specialist en ontvangt hij weer een goede winst. Of zijn diëten helpen of niet, of “werken” door middel van zelfhypnose, is voor hem van weinig belang. Maar voor ons is het belangrijk, en daarom is het wenselijk om ten minste de belangrijkste mythes over diëten te kennen.

 

Is het dieet een moderne uitvinding?

Velen denken dat de interesse in diëten een hobby is van de moderne mens. Dat is echter niet helemaal waar. De oorsprong van de moderne dieettherapie ligt in een ver verleden. Bijvoorbeeld, in China bestonden de eerste dieetartsen al in de tijd van de Zhou-dynastie (ongeveer 2e eeuw v.Chr.), die hun aanbevelingen gaven voor de behandeling en preventie van verschillende ziekten.

Zo werd magere kinderen dikke rijstpap, eigeel, bonen, vis aanbevolen, dat wil zeggen producten die rijk zijn aan hoogwaardige eiwitten, evenals groenten en fruit die rijk zijn aan vitaminen en minerale zouten. Bij oedeem werd zwarte bonenpap aanbevolen, bij hoest — amandelpap. Bij dysenterie — vispap. Ouderen werd geadviseerd vaak en in kleine porties te eten.

Oude diëtisten beweerden dat er bij voeding rekening moet worden gehouden met de individuele kenmerken van een persoon. Het lichaam heeft alle producten nodig, maar hun verhouding en hoeveelheid moeten variëren afhankelijk van leeftijd, constitutie, gewoonten, klimaat.

Zo werd in de winter de voorkeur gegeven aan voedsel dat het lichaam “verwarmt”. Dit zijn eieren, gerechten gemaakt van granen: tarwe, gerst, haver; pittig voedsel — ui, jonge radijs, peper; vette soorten vis en vlees. In de winter wordt de stofwisseling geactiveerd, dus je kunt meer pittig en vet voedsel eten.

In de zomer daarentegen heeft het lichaam behoefte aan verkoeling, en in het dieet zouden “koelende” producten moeten overheersen: rijst, aardappelen, wortelen, kool, radijs, fruit, bessen, eend, kalfsvlees, vis (mager), enz.

Geneeskrachtige diëten werden praktisch door alle grote artsen toegepast: Avicenna, Paracelsus, Hippocrates. Hippocrates zei:

“Laat uw voedsel uw medicijn zijn, en uw medicijn uw voedsel.”

Vanaf het midden van de 18e eeuw begon natuurgeneeskunde zich als een aparte richting te ontwikkelen in Duitsland. In de 20e eeuw bereikte het een bijzondere bloei in Zwitserland, Duitsland, Engeland en Amerika.

Bild von jcomp op Freepik

 

Zijn “modieuze” diëten effectief?

Dieetleer is altijd een irrationele tak van de gezondheidszorg geweest. Bij de meest uiteenlopende ziekten dwong het in ongewone vormen strikte dieettherapieën op, waardoor patiënten werden gemarteld.

Het is berekend dat er momenteel meer dan 28.000 diëten in de wereld bestaan. Interessant is ook dat 65 % van de Amerikanen minstens één keer per jaar een nieuw dieet begint. Er zijn geen gegevens over hoe vaak onze landgenoten op dieet gaan, maar waarschijnlijk niet veel minder dan de Amerikanen.

Laten we meteen opmerken dat het niet gaat om geneeskrachtige diëten (speciaal ontwikkelde en aanbevolen voedselregimes voor medisch gebruik), maar om de zogenaamde “modieuze diëten”, die beloven binnen een week, twee weken, een maand een perfect figuur en genezing van alle ziekten te bieden. En er zijn er een groot aantal: puntendiëten, caloriearme, eiwitrijke, groente-, kaas-, Engelse, Japanse, Franse, Hollywood-, balletdiëten, enz.

Het kenmerk van vrijwel alle “modieuze diëten” is dat ze meestal niet helpen. In de eerste plaats omdat ze zijn gebaseerd op het gewelddadig beperken van bepaalde voedingsmiddelen. Slechts in zeldzame gevallen slagen mensen met een sterke wil erin zichzelf te veranderen met behulp van een dieet. Meestal zijn de ontberingen die men doormaakt door het volgen van een dieet vruchteloos.

Dr. John Foreyt, directeur van de voedingskliniek van het medische college in Houston (VS), beweert:

“Modieuze diëten die koolhydraten volledig uitsluiten of gebaseerd zijn op één soort voedsel, zoals grapefruits of watermeloenen, kunnen al op de derde dag leiden tot een verminderde concentratie en het vermogen om helder te denken. Wanneer we te veel energie besteden aan zorgen over voedsel, beïnvloedt dit alle aspecten van het leven op een negatieve manier.”

Het blijkt dat ongeveer 90 % van de mensen die verschillende diëten volgen in de hoop gewicht te verliezen, binnen gemiddeld vijf jaar weer hun oude gewicht terugkrijgen. Dit was de conclusie van de leiders van de nationale gezondheidsinstituten van de VS, die de effectiviteit van verschillende methoden voor gewichtsverlies bespraken.

Uit onderzoek van de American Dietetic Association bleek dat te rigoureuze pogingen om af te vallen, zoals dieet, intensieve lichaamsbeweging, het gebruik van eetlustremmende middelen, laxerende middelen en het opzettelijk opwekken van braken, de kans vergroten dat jonge meisjes na verloop van tijd sterk aankomen. Terwijl mensen die geen pogingen doen om af te vallen meestal veel gemakkelijker hun vorm behouden.

Recentelijk hebben Britse artsen van het Royal College in Londen aangetoond dat vet, dat zich ophoopt wanneer je opnieuw stopt met een dieet, gevaarlijker kan zijn dan het oorspronkelijke vet. Professor Tom Sanders merkt op:

“Als je steeds weer op dieet gaat en ermee stopt, verandert de vetverdeling in je lichaam. Het nieuwe vet hoopt zich voornamelijk op in de buikholte, rond de interne organen, en niet tussen de spieren en de huid aan de zijkanten en dijen.”

Volgens artsen is dit erg gevaarlijk, omdat vet van daaruit in de lever en bloedbaan sijpelt, wat leidt tot een scherpe stijging van het cholesterolgehalte in het bloed. Dit verhoogt op zijn beurt het risico op een beroerte en kan leiden tot de vorming van galstenen, omdat een deel van het cholesterol daar kan kristalliseren.

Degenen die herhaaldelijk diëten hebben geprobeerd om gewicht te verliezen, hebben opgemerkt dat het elke keer moeilijker wordt. Het lichaam herinnert zich het dieet als een extreme situatie en verzet zich er elke keer harder tegen.

Dus door een dieet te volgen, riskeer je hartziekten, galstenen, diabetes, bloedarmoede, kanker en osteoporose te krijgen. Je zult ook droge, broze, wild groeiende haren, een ongezonde huidskleur en doffe ogen hebben. Je zult je depressief voelen en, het belangrijkste, je zult zeker snel weer aankomen.

Dus wat moeten degenen doen die gewicht willen verliezen? Het beste is om niet te vertrouwen op wonderdiëten of pillen, maar een gezonde levensstijl te leiden, goed te eten en meer te bewegen. Luister naar de woorden van William Hall, vertegenwoordiger van de American Association of Health Institutes:

“Vergeet het woord ‘dieet’. Eet meer fruit, groenten en granen en maak alleen die gezonde veranderingen in je dieet die je de rest van je leven kunt volhouden.”

Imagen de freepik

 

Strenge diëten

Sommigen denken dat “strenge” diëten bijzonder effectief zijn. Dit is niet meer dan een mythe. Zulke diëten, die koolhydraten uitsluiten, “drijven water af”. Iemand die zo’n dieet volgt, verliest snel gewicht en is blij, denkend dat hij van vet is verlost. Helaas verdwijnt vet heel langzaam, maar komt snel weer aan na het dieet. Vaak wordt er zelfs meer gewicht gewonnen dan voorheen. Dit gebeurt omdat, als je elke dag meer dan 1000 calorieën tekortkomt, het lichaam overschakelt naar een streng voedingsregime. Het metabolisme vertraagt met 10–30 %, dat wil zeggen dat calorieën langzamer worden verbrand. Na zo’n dieet keert de persoon terug naar zijn oude gewoonten. Maar het lichaam kan zich niet snel aanpassen aan de nieuwe situatie en verbrandt calorieën nog steeds langzaam, wat leidt tot een snelle gewichtstoename.

Een ander belangrijk punt: bij mensen die een streng dieet volgen, kan de hersenen, beroofd van de gebruikelijke voeding in de vorm van glucose, “staken”, wat soms resulteert in zenuw- en psychische stoornissen.

De strengste diëten kunnen uiteindelijk hartziekten of kanker veroorzaken.

De bekende voedingsdeskundige William Pokhlebkin spreekt zich uit over het gevaar van monodiëten:

“Het belangrijkste is om niet altijd alleen aardappelen of zwarte kaviaar te eten. Dit bederft de stofwisseling. Veel mensen denken dat het lichaam een oven is, dat wat je erin gooit, zal branden en warmte zal produceren. Maar nee. Begrijp dat het lichaam zich niet alleen kan specialiseren in kefir (dit zeg ik voor degenen die willen afvallen) of alleen in groenten. Het lichaam kan zich niet specialiseren in slechts één product.”

Engelse psychologen testten zestig volledig gezonde vrouwen op aandacht, geheugen en reactietijd. De eerste test werd uitgevoerd na een streng dieet, en de tweede na overvloedig eten. De resultaten van de “hongerige” test waren 20–30 % slechter dan die van de “volle” test. Dit stelde de wetenschappers in staat een categorische conclusie te trekken: een dieet is een echte stress met alle bijbehorende gevolgen.

Image by freepik

 

Veelvoorkomende mythen over diëten

Van sommige producten kom je niet aan

Van te veel calorieën kun je aankomen, ongeacht of ze in komkommers, citroenen, magere kwark of schnitzel zitten. Daarom is het wenselijk om toch mate te kennen in eten.

 

Rauwe producten zijn beter dan gekookte

Het is niet zo eenvoudig. Sommige groenten, zoals aubergines en sperziebonen, bevatten giftige stoffen die pas na verhitting onschadelijk worden. Bovendien worden rauwe producten niet altijd goed door de maag verteerd.

 

Enzymen verbranden vet

In werkelijkheid bestaan er geen enzymen die vet afbreken. Vruchten die rijk zijn aan enzymen, zoals ananas en papaja, waarvan wordt beweerd dat ze vetverbrandende eigenschappen hebben, helpen in feite alleen bij de spijsvertering, wat natuurlijk ook goed is. Maar hun consumptie is niet verstandig wanneer iemand een dieet met weinig calorieën volgt. Bij temperaturen rond de 40 °C verliezen enzymen hun eigenschappen, dus eet geen ingeblikt, maar vers fruit.

 

Je komt alleen aan van vet

Uit onderzoek blijkt dat het niet uitmaakt of we boter of volkorenbrood eten. Het belangrijkste is de hoeveelheid gegeten voedsel. Een voorbeeld hiervan zijn volle Amerikaanse vrouwen die zich voeden met dieetvetarme koekjes. In werkelijkheid moet je jezelf niet het kleine beetje vet ontzeggen — dankzij vet worden we veel beter verzadigd dan door een ton droge koekjes.

Amerikaanse voedingsdeskundigen onderscheiden ook een aantal veelvoorkomende misvattingen over voedsel, opslag en consumptie van producten.

 

Dieetproducten helpen om gewicht te verliezen

Zo’n bewering is onjuist. Het punt is dat dieetproducten en die welke bij een dieet worden gegeten, niet hetzelfde zijn. Ze bevatten soms net zoveel vet als gewone producten, en soms zelfs meer.

 

Salade is het elixer voor een slank figuur

Zo’n mening is tot op zekere hoogte waar, omdat slablaadjes vrijwel geen calorieën bevatten. Ze worden echter meestal niet puur gegeten. En de meeste slasauzen bevatten veel vet: een eetlepel — ongeveer 80 calorieën. Dus een portie salade kan meer dan 660 calorieën bevatten. Het is onwaarschijnlijk dat zo’n “elixer” zal bijdragen aan gewichtsverlies.

Image by freepik

 

Suikerhoudende producten

Sommigen denken dat om het koolhydraatgehalte in het dieet te verminderen, suikerhoudende producten moeten worden vervangen door snoep of kauwgom met de opschriften “suikervrij” of “dieet”. Deze producten bevatten echter synthetische zoetstoffen: sorbitol, mannitol of hexitol. Deze stoffen ondergaan dezelfde veranderingen in het lichaam als koolhydraten, alleen langzamer.

 

Lever is erg gezond

Dit is niet zo eenvoudig. Lever bevat natuurlijk veel vitaminen, minerale zouten en eiwitten, maar het bevat ook veel vet en cholesterol.

Bovendien, volgens de American Dietetic Association, hopen zich in de lever van groot vee gevaarlijke hoeveelheden chemicaliën en hormonen op, die in het lichaam van het dier terechtkomen via het voer. En de lever van een ijsbeer is helemaal gevaarlijk: het bevat een dodelijke dosis vitamine A voor de mens (hoewel de meeste van ons waarschijnlijk niet de kans zullen krijgen om ijsbeerlever te eten).

 

“Snacken” is slecht

Dit werd lange tijd gedacht in medische kringen. Volgens recent onderzoek is het echter niet belangrijk hoe vaak je eet, maar wat je eet. Daarom is snacken tussen reguliere maaltijden goed, zolang je kiest voor fruit of magere yoghurt.

 

Een licht ontbijt helpt om gewicht te verliezen

Zo’n verband is niet gevonden. Het is misschien beter om 3–4 uur na zonsopgang te eten. Dan zul je gedurende de dag minder honger hebben en kun je je met lichte “snacks” redden.