Współczesnym rodzicom trudno i łatwo jest jednocześnie wychowywać dziecko. Jest to trudne, ponieważ obecnie istnieje wiele ciekawych, skutecznych metod na rozwój małej osoby, w związku z czym pojawia się pytanie, którą wybrać. I jest to łatwe, bo jest więcej otwartych informacji i możliwości kształtowania osobowości. Przyjrzyjmy się jednemu z najpopularniejszych systemów pedagogicznych, który nazywa się metodą Montessori (również pedagogika Montessori, system Montessori czy metoda Montessori).
Prehistoria
Metoda Montessori pojawiła się ponad sto lat temu. Jej gorącym wielbicielem i wyznawcą był sam Lew Tołstoj. W Rosji pierwsze przedszkola Montessori zaczęły otwierać się przed I wojną światową. Zostały one jednak zamknięte niemal natychmiast, ponieważ to innowacyjne podejście pedagogiczne nie odpowiadało sowieckiemu systemowi edukacji przedszkolnej. W tym czasie ta metodologia nie była akceptowana w naszym kraju, ponieważ jej humanistyczna ideologia w tamtym czasie mogła być zaakceptowana tylko w społeczeństwie demokratycznym. Niemniej jednak od 1992 roku w Rosji pojawiły się specjalne przedszkola budowane zgodnie z takim systemem pedagogicznym.
Nazwisko założycielki metody – wybitnej włoskiej lekarki, nauczycielki, naukowca, filozofki i humanistki Marii Montessori – znane jest na całym świecie. Początkowo pracowała z dziećmi chorymi, upośledzonymi umysłowo. A kiedy po pewnym czasie jej podopieczni pod każdym względem wyprzedzili zdrowe, normalne w rozwoju, zrobiło to furorę na polu medycyny i pedagogiki. Sama Maria Montessori, otrzymawszy taki wynik, ubolewała:
„Co robią ze zwykłymi dziećmi, jeśli ich rozwój intelektualny jest gorszy od dzieci z poważnymi uszkodzeniami mózgu?”
Potem postanowiła zająć się dziećmi zdrowymi, o normalnym, naturalnym rozwoju, co przyniosło innowacje w edukacji.
Podstawowe zasady
Naukowcy odkryli, że od 0 do 6 lat dziecko przechodzi tzw. Okresy wrażliwe. To czas, kiedy maluch absolutnie łatwo, bez wysiłku przyswaja potrzebne mu informacje, jest bardzo otwarty na nowe. Wszystko, co w tym okresie pojawiło się w jego polu widzenia, chłonie do końca życia. To wtedy ma miejsce kształtowanie się mowy, postrzeganie porządku, rozwój odczuć zmysłowych, ruchów i umiejętności społecznych.
Jeśli właściwie wykorzystasz ten czas, dziecko może osiągnąć wielki sukces w swoim rozwoju. A w przyszłości nauczy się szybko, bez presji i jakiejkolwiek poważnej interwencji dorosłych. Po sześciu latach okresy te mijają bezpowrotnie, niezależnie od tego, czy zostały w pełni wykorzystane, czy nie. Biorąc pod uwagę te cechy, zbudowano metodę Montessori.
Zdolność do wiedzy, samorozwoju, zdrowej ciekawości i dociekliwości tkwią w człowieku od urodzenia. Właśnie te cechy podkreślała Maria Montessori w swoim systemie pedagogicznym. Uważała, że najważniejsze jest, aby nie przeszkadzać w naturalnej manifestacji ciekawości. Oznacza to, że samo dziecko, bez pomocy dorosłych, może się uczyć, rozumieć coś dla niego niezrozumiałego, wybierać dla siebie interesującą i użyteczną czynność. I to właśnie ta niezależność w działaniu, wolność jak kto woli, daje naturalny zdrowy i szybki rozwój dziecka.
Tak więc metoda Montessori zakłada następujące zasady edukacji.
Dziecko wybiera, co robić
W specjalnym, tak zwanym środowisku Montessori, dziecko może swobodnie decydować o swoich działaniach, może się swobodnie poruszać. Nikt mu nie mówi, co i jak ma robić, nie ma presji i mentoringu ze strony dorosłych.
Dzieci uczą się samodzielnie metodą „odkrywania”, kontrolują swoje błędy i korygują je
Nauczyciele nic nie wyjaśniają. Maluchy doświadczają koncepcji, pracując samodzielnie z prezentowanymi materiałami. Oczywiście nauczyciele są obecni w polu widzenia dziecka, ale ich celem jest nadanie właściwego kierunku, pokazanie, czy mały badacz sam o to prosi.
Obowiązkowe przestrzeganie określonych zasad
Aby nie dochodziło do konfliktów, a niezależność nie przerodziła się w przyzwolenie, w środowisku Montessori obowiązują nienaruszalne zasady. Na przykład twoja wolność kończy się tam, gdzie zaczyna się wolność innej osoby. Lub zagraj – posprzątaj po sobie. Co zaskakujące, małe dzieci bardzo dobrze uczą się tych zasad.
Nierówny wiek
Dzieci w różnym wieku zbierane są w jednej grupie. Najpopularniejszy zakres to od 3 do 6 lat. Tak więc starsi mają możliwość pomocy młodszym, a młodsi z kolei potrafią uczyć się od starszych.
Brak ocen i konkurencji
Dzieci nie są tu oceniane, a jedynie porównywane ze sobą. Na przykład: „Dzisiaj radzisz sobie lepiej niż wczoraj”. Bardzo ważne jest, aby nie mówić dziecku, co robi dobrze, a co nie. W ten sposób kształtowanie się samooceny u dzieci odbywa się w sposób bardziej naturalny i pozytywny. Każde dziecko rozwija się w rytmie, który jest dla niego tylko wygodny, zrozumiały i przyjemny.
Dzieci są aktywnymi uczestnikami tego procesu
Edukacja i rozrywka nie są prowadzone przez wychowawcę i dorosłego, ale przez samego dzieciaka. Co bardzo ważne – nie musisz robić dla dziecka tego, co on sam może zrobić.
Środowisko Montessori
Zadaniem metody Montessori jest stworzenie środowiska, w którym dziecko rozwija się naturalnie przy minimalnym udziale dorosłych, ale pod jego starannym nadzorem. Oznacza to, że powinien to być taki czas i miejsce dla dziecka, kiedy i gdzie może samodzielnie wybrać rodzaj, czas trwania i sposób swojej aktywności.
W praktyce środowisko Montessori to pewna przestrzeń dostosowana do dziecka, odpowiednio do jego wieku i sprawności fizycznej. Tam może coś dostać, położyć, powiesić, zamknąć, złożyć i tak dalej. W takim miejscu wszystkie zabawki są dla niego dostępne. Ponadto środowisko Montessori to absolutnie bezpieczna przestrzeń, gdzie wszystkie rogi są wygładzone, gniazda są zabezpieczone, a nie ma ostrych, tnących przedmiotów.
Metoda Montessori polega na podzieleniu przestrzeni, w której odbywają się zajęcia, na pięć stref, z których każda odpowiada za określony aspekt rozwoju osobowości.
- Praktyczna Strefa Życia
- Strefa Rozwoju Sensorycznego
- Strefa matematyki
- strefa nauk przyrodniczych
- Strefa Rozwoju Mowy
Każdy taki obszar ma swoje specjalne materiały edukacyjne – gry, kiedyś opracowane przez samą Marię Montessori. Jedna lekcja to zwykle ciągły cykl pracy trwający trzy godziny. Nad procesem czuwa specjalnie przeszkolony nauczyciel Montessori.
Plusy i minusy
Pedagogika Montessori ma niezaprzeczalną przewagę nad innymi systemami:
- Dziecko kształci się – wybiera to, co go interesuje, a nie to, czego chcą jego rodzice. A gry w procesie edukacyjnym odgrywają tu najważniejszą rolę.
- Istnieje zrozumienie, jakim obszarem Twoje dziecko jest teraz zainteresowane rozwojem, jego potencjał jest ujawniony.
- Praca prowadzona jest w ciszy i spokoju, ponieważ każdy jest zajęty tym, co go interesuje. Dzieci nie mają czasu na bałagan. Takie środowisko z kolei sprzyja rozwojowi i poznaniu, a także wzmocnieniu układu nerwowego.
- Dziecko dużo wcześniej i szybciej przyzwyczaja się do samodzielności.
- Formuje się dyscyplina. Nauczyciele Montessori przekonują, że dziecko uczy się porządkować pomimo pozornej swobody działania z zewnątrz, ponieważ istnieją jasne zasady postępowania. Dzięki temu dziecko przyzwyczaja się do przestrzegania własnych zasad w różnych okolicznościach: w domu, na ulicy, w przyszłej szkole i tak dalej.
Mimo swojej popularności system Montessori nie jest doskonały. Ma też swoje wady:
- Brak dyscypliny. To, co zwolennicy tego systemu nazywają plusem (ostatnia pozycja na powyższej liście) jest minusem dla jego przeciwników. Ci drudzy uważają, że dziecko wychowane w takich warunkach nie ma dyscypliny. A potem takim dzieciom trudno jest zaadaptować się w zwykłym liceum.
- Duża liczba niskiej jakości centrów Montessori. Pomimo tego, że takich przedszkoli jest bardzo dużo, dosyć trudno znaleźć dobre. Nie wszędzie otrzymasz wykwalifikowaną usługę. Dlatego wybierz z listy akredytowanych centrów.
- Wysoka cena. Najdroższe są ogrody Montessori. Specjalne materiały na zajęcia również cię kosztują.
- Późniejsza edukacja. Trudno sobie wyobrazić, jak po takim przedszkolu dziecko będzie się uczyć w szkole ogólnokształcącej. Nauczyciele Montessori wierzą, że dziecko łatwo wtedy integruje się z systemem naszej edukacji. Ale nauczyciele szkolni, nauczyciele klas podstawowych sprzeciwiają się. Mówią, że bardzo trudno jest przekonać takie dziecko do zrobienia czegoś zgodnie z programem. Oczywiście może to być problem nauczyciela, który nie może zainteresować ucznia, lub niedoskonałości w systemie edukacji… Pamiętaj jednak, że cała odpowiedzialność za dziecko spoczywa na Tobie. Dlatego musisz zrozumieć, że jeśli zacząłeś od samego początku sprzeciwiać się systemowi edukacyjnemu, trudno będzie zintegrować z nim swoje początkowo „niesformatowane” wykształcone dziecko.
Źródło: 4mózg.ru
Polecamy również: