English 
Українська 
Русский 
Polski 
Deutsch 
Français 
Español 
Svenska 
Dansk 
한국인 
日本語 
De vlakke viscacha (Plains viscacha) is een van de meest fascinerende vertegenwoordigers van de chinchillafamilie, die voorkomt in de Zuid-Amerikaanse pampa’s. Deze dieren imponeren met hun aanpassingsvermogen aan het leven in droge steppen, complexe sociale structuur en opvallend uiterlijk.
Habitat en verspreiding
Vlakke viscacha's zijn wijdverspreid op de uitgestrekte grasvlaktes (pampa’s) van Argentinië en komen ook voor in aangrenzende regio’s van Bolivia en Paraguay. Ze geven de voorkeur aan droge, open landschappen waar ze vrij kunnen bewegen op zoek naar voedsel. Deze knaagdieren zijn zeer sociale wezens en leven in grote kolonies, waarbij ze ondergrondse holenstelsels bouwen die aanzienlijke oppervlakken kunnen beslaan.
Uiterlijk en afmetingen
De vlakke viscacha lijkt op een kleine konijn met lange snorharen en een pluizige staart. Ze hebben goed ontwikkelde achterpoten waarmee ze zich snel kunnen verplaatsen over oneffen terrein. De vacht is meestal grijsbruin of geelachtig, wat helpt om zich te camoufleren op de open grasvlaktes.
- Afmetingen en seksueel dimorfisme. Een volwassen vlakke viscacha kan tot 6 kg wegen en is een van de grootste soorten in zijn familie. Mannetjes zijn aanzienlijk groter dan vrouwtjes, en in een kolonie kunnen meerdere vrouwtjes samenleven met een dominante man.
- Kenmerkende “snorharen” bij mannetjes. Een van de interessante kenmerken van mannetjes van de vlakke viscacha zijn de zwarte, contrasterende snorharen en stijve bakkebaarden, die vooral opvallen tegen de lichtere vacht van de snuit. Deze snorharen geven de viscacha niet alleen een karakteristiek “stoer” uiterlijk, maar kunnen ook een communicatiefunctie hebben in sociale interacties.
Deze combinatie van zwarte snorharen, een pluizige staart en de vachtkleur maakt de vlakke viscacha gemakkelijk herkenbaar onder andere knaagdieren van de chinchillafamilie.
Levenswijze en sociaal gedrag
Een van de meest interessante kenmerken van deze dieren is hun complexe sociale structuur. Vlakke viscacha's vormen grote kolonies die uit tientallen individuen kunnen bestaan. Ze bouwen uitgebreide ondergrondse tunnelsystemen en holen die bescherming bieden tegen roofdieren en ongunstige weersomstandigheden.
- De holen bestaan uit meerdere kamers voor rust en voedselopslag.
- Binnen de kolonie is een dominante man actief in het verdedigen van het territorium, het afschrikken van concurrenten en het beschermen van vrouwtjes.
- In de groep onderhouden viscacha's een soort “burenrelaties”: dieren verzorgen elkaars vacht en beschermen samen het nageslacht.
Voeding
Viscacha's zijn herbivore knaagdieren, en het grootste deel van hun dieet bestaat uit gras, zaden, bladeren en wortels. Dankzij hun vermogen om harde en droge planten te eten, kunnen deze dieren lange tijd zonder water, waarbij ze voldoende vocht uit voedsel halen. In droge gebieden proberen viscacha's zich echter dicht bij seizoensgebonden waterbronnen of opgedroogde rivierbeddingen te vestigen.
Voortplanting
De voortplanting van de vlakke viscacha vindt meestal een of twee keer per jaar plaats. Na een relatief korte draagtijd van ongeveer 140 dagen werpt het vrouwtje één of twee jongen. Pasgeboren viscacha's worden geboren met een goed ontwikkelde vacht en kunnen vrijwel onmiddellijk hun moeder volgen. De eerste weken blijven ze echter in de holen om contact met roofdieren te vermijden.
Interessante feiten
- Sociale “steden”. De holenstelsels van vlakke viscacha's kunnen zo uitgebreid en goed versterkt zijn dat, volgens waarnemingen, ze door andere diersoorten (zoals gordeldieren) als schuilplaats worden gebruikt.
- De verpletterende kracht van hun tanden. Net als veel knaagdieren hebben viscacha's sterke snijtanden die hun hele leven doorgroeien. Dit stelt hen in staat zelfs harde grasstengels te kauwen.
- Ongedierte of redders?. Landbouwgronden lijden vaak onder de graafwerkzaamheden van viscacha's, waardoor boeren ze als ongedierte beschouwen. Door de bovengrondse laag te verstoren, dragen viscacha's echter ook bij aan de natuurlijke beluchting van de bodem en de verspreiding van zaden, wat helpt bij het herstel van het ecosysteem.
