Interessante feiten over chips: hoe chips verschenen en welk effect ze hebben op de gezondheid

Dit wereldwijd bekende product wordt voornamelijk gemaakt van aardappelen. Chips kunnen echter ook worden gemaakt van groenten (maniok, zoete aardappel, biet, kool, enz.) of fruit (appels, bananen, durian, enz.). Hoe populair dit product wereldwijd is, blijkt uit de volgende feiten.

• Zoete aardappelchips worden gegeten in Korea, Nieuw-Zeeland en Japan.
• Pastinaak-, biet- en wortelchips zijn verkrijgbaar in het Verenigd Koninkrijk.
• India staat bekend om het grote aantal gelokaliseerde "chipwinkels" die niet alleen aardappelchips verkopen, maar ook anderen varianten, zoals weegbreechips, tapiocachips, zoete aardappelchips en zelfs wortelchips.
• Weegbreechips, ook bekend als chifles of tostones, worden ook verkocht in het westelijk halfrond van Canada tot Chili.
• Op de Filipijnen worden bananenchips verkocht in lokale winkels.
• In Kenia worden chips gemaakt van pijlwortel en maniok.
• In het Verenigd Koninkrijk, Zweden, Finland en Australië is een nieuwe soort Pringles-chips uitgebracht, gemaakt van rijst, die met minder vet worden verkocht dan hun aardappelvariant.

In dit artikel hebben we het over aardappelchips. Voortaan bedoelen we met het woord "chips" precies aardappelchips.

Chips werden in de tweede helft van de 20e eeuw wereldwijd zeer populair. Nu maken chips een groot deel uit van de snackmarkt in veel landen over de hele wereld, vooral in West-Europa en de Verenigde Staten.

 

Geschiedenis van chips

Er wordt aangenomen dat chips per ongeluk werden uitgevonden door George Crum op 24 augustus 1853, terwijl hij chef-kok was in het luxe restaurant Moon's Lake House op het resort in het zuiden van het meer bij het stadje Saratoga Springs, New York, VS.

Volgens de legende was een van de kenmerkende recepten van het restaurant Moon's Lake House "friet". Op een avond stuurde spoorwegmagnaat Cornelius Vanderbilt de gebakken aardappelen terug naar de keuken met de klacht dat ze "te dik" waren. De chef-kok, Crum, besloot om een grapje te maken en sneed de aardappelen in dunne schijfjes en bakte ze. Maar de magnaat en zijn vrienden vonden het gerecht lekker.

Het recept kreeg de naam "Saratoga Chips" (van het Engelse woord 'chips' - schijf, stukje, 'Saratoga' - de stad van het restaurant). Na enige tijd werden chips het populairste gerecht van dit restaurant. Overigens bestaat het merk "Saratoga Chips" nog steeds.

In 1860 opende George Crum zijn eigen restaurant, waar op elke tafel een mand met chips stond. Het restaurant werd snel een populaire plek onder rijke Amerikanen die het resort bezochten. Crum verkocht geen chips om mee te nemen, maar al snel, vanwege de eenvoud van het recept, werden chips in de meeste andere restaurants aangeboden.

In 1895 begon William Tappenden met de "kleinschalige productie" van chips, aanvankelijk in zijn eigen keuken, later bouwde hij een fabriek. De leveringen vonden plaats in Cleveland, Ohio.

In de 20e eeuw gingen aardappelchips verder dan restaurantgerechten en begonnen ze op grote schaal te worden geproduceerd voor thuisgebruik. Het bedrijf Mikesell's Potato Chip Company uit Dayton, Ohio, opgericht in 1910, wordt beschouwd als het oudste bedrijf dat nog steeds aardappelchips produceert in de Verenigde Staten.

Aanvankelijk werden aardappelchips verpakt in vaten of blikken en met paard en wagen naar winkels gebracht, waardoor de chips niet vers bleven en verkruimelden. In de jaren 1920 stelde Laura Scudder, een onderneemster uit Monterey Park, Californië, voor om vetvrij papier als verpakking te gebruiken. Deze innovatieve methode verminderde het verkruimelen en hield de chips langer vers en knapperig. Deze vernieuwing, samen met de uitvinding van cellofaan, maakte van aardappelchips een massaproduct.

In 1932 richtte Herman Lay het merk Lay's op in Nashville, Tennessee, dat het eerste nationale merk chips werd dat tot op de dag van vandaag bestaat en wereldwijde bekendheid verwierf.

 

Hoe worden chips gemaakt

Er zijn 2 hoofdrecepten voor chips.

• Methode 1 (klassiek). Voor de bereiding van chips worden aardappelsoorten gebruikt met een hoog zetmeelgehalte. De aardappelen worden in dunne plakjes gesneden en 3 minuten gebakken in plantaardige olie. In de VS gebruikt men liever sojaolie, in Europa palmolie en in Rusland zonnebloemolie. Met een geschikte schaafplaat kan dit gemakkelijk in de gewone keuken worden gedaan.
• Methode 2 (alternatief). Bij de machinale productie wordt vaak een heel ander recept gebruikt. Van aardappelmeel wordt deeg gemaakt, en uit het deeg worden chips gevormd, die vervolgens worden gebakken.

Vaak wordt er zout, smaakstoffen (natuurlijk of synthetisch) en smaakversterkers (mononatriumglutamaat) aan de chips toegevoegd.

Hoe aardappelchips in fabrieken worden gemaakt met de bovengenoemde methoden kun je zien in de video aan het einde van het artikel.

 

Welke invloed hebben chips op de gezondheid

Tot groot verdriet van chipfans is deze lekkernij schadelijk voor de gezondheid. Daarom wordt aanbevolen om geen chips in grote hoeveelheden te consumeren. Hieronder noemen we 3 belangrijkste bedreigingen voor de gezondheid.

 

Zout

De meeste aardappelchips bevatten veel natrium vanwege het zout. Dit kan leiden tot gezondheidsproblemen zoals hoge bloeddruk.

Om deze reden begon het oude Britse merk Salt 'n' Shake ongezouten chips te produceren. Deze chips zijn niet op smaak gebracht met zout, maar bevatten in plaats daarvan een klein zakje zout om naar smaak toe te voegen. Veel andere populaire merken in de Verenigde Staten, zoals Frito-Lay, bieden ook zo'n product aan.

Opgemerkt moet worden dat onderzoekers van de Queen Mary University of London in 2004 opmerkten dat een klein zakje kant-en-klare gezouten chips minder zout bevat dan een portie van veel ontbijtgranen, inclusief cornflakes van alle merken die in het Verenigd Koninkrijk worden verkocht.

 

Acrylamide

Een andere gezondheidsbedreiging die verband houdt met aardappelchips, houdt verband met acrylamide, dat wordt gevormd bij het bakken van aardappelen bij hoge temperaturen. Deze ontdekking, gedaan in 2002, baarde wereldwijd zorgen. Acrylamide is een giftige stof die voornamelijk het zenuwstelsel, de lever en de nieren aantast. Volgens dieronderzoek kan acrylamide kanker veroorzaken.

Latere onderzoeken hebben echter aangetoond dat acrylamiden in aangebrand of goed doorbakken voedsel waarschijnlijk geen kanker veroorzaken bij mensen. De grootste onafhankelijke kankeronderzoeksorganisatie ter wereld, Cancer Research UK, classificeert het idee dat aangebrand voedsel kanker veroorzaakt als een "mythe".

Desalniettemin moesten sommige grote Amerikaanse aardappelchipfabrikanten in augustus 2008 boetes betalen omdat zij niet konden aantonen dat hun chips geen hoge niveaus van acrylamide bevatten, dat sinds de jaren negentig in Californië als kankerverwekkend wordt beschouwd.

Sindsdien proberen veel fabrikanten van aardappelchips aangebrande en daardoor mogelijk acrylamiderijke chips te verwijderen voordat ze worden verpakt.

 

Transvetten

Chips bevatten ook transvetten (trans-isomeren van vetzuren), die de immuniteit van de mens verstoren, het risico op het ontwikkelen van diabetes en kanker vergroten, het testosterongehalte verlagen, de prostaglandinen (die veel processen in het lichaam regelen en zich in bijna alle weefsels en organen bevinden), en verstoren de werking van het belangrijkste enzym dat kankerverwekkende en sommige medicinale toxines neutraliseert.

Uit de resultaten van een 14-jarig onderzoek door Engelse wetenschappers, gepubliceerd in het British Medical Journal (nummer 11, 1998), blijkt dat de sterfte aan coronaire hartziekten en het aantal hartinfarcten onder liefhebbers van producten die transvetzuren bevatten, veel hoger is, en borstkanker komt 40 % vaker voor.

 

Interessante feiten over chips

• Om 1 kilogram chips te maken, moet je ongeveer 4 kilogram aardappelen verwerken.
• Chips worden verpakt in polyethyleenzakken, die worden opgeblazen met stikstofgas voordat ze worden verzegeld om de houdbaarheid te verlengen en bescherming te bieden tegen breuk.
• Volgens sociologisch onderzoek snacken in Europa en de VS ongeveer 95 % van de mensen chips wanneer ze een licht hongergevoel hebben, meestal tussen lunch en diner. Bovendien eten veel mensen chips: bij het kijken naar televisie — 57 %, onderweg — 41 %, bij het lezen van een boek — 34 %, bij een slecht humeur — 30 %, wanneer ze niets te doen hebben — 27 %.
• In de VS wordt jaarlijks een recordhoeveelheid aardappelchips verkocht. De gemiddelde Amerikaan eet ongeveer 3 kilogram chips per jaar, en 11 % van alle in het land geteelde aardappelen wordt voor de productie gebruikt.
• In de VS is er een Nationale Dag van Aardappelchips. Deze wordt gevierd op 14 maart. Op deze dag genieten miljoenen mensen in het hele land van deze knapperige snack.
• Onderzoek van PepsiCo toont aan dat ongeveer 80 % van het zout in chips niet door de tong wordt geproefd voordat het wordt doorgeslikt. In 2009 gaf Frito-Lay 414 miljoen dollar uit aan productontwikkeling, waaronder het ontwikkelen van zoutkristallen waarmee het zoutgehalte in Lay's aardappelchips kon worden verlaagd zonder afbreuk te doen aan de smaak.

 

Het succesverhaal van Frito-Lay

Tot slot willen we het succesverhaal vertellen van een Amerikaans bedrijf dat natuurlijk te maken heeft met chips.

• In 1932 kocht de 28-jarige Charles Elmer Doolin uit San Antonio (VS, Texas) een bedrijf van een plaatselijke producent van maïschips voor 100 dollar, die hij van zijn moeder had geleend. Met de hulp van zijn ouders en broer begon hij met het maken van maïschips in de keuken van zijn moeder en verkocht deze vanuit de garage voor 5 cent per zakje. Tegen de tijd dat Doolin in 1959 stierf, had zijn bedrijf The Frito Company al fabrieken in 18 steden.
• In 1931 begon Herman Lay met het verkopen van aardappelchips vanuit zijn auto. In 1939 richtte hij het bedrijf H.W. Lay & Company op in Atlanta (VS, Georgia). En tegen 1956 had dit bedrijf fabrieken in 8 steden.

In 1961 fuseerden de bovengenoemde twee bedrijven tot Frito-Lay, en in 1965 vormden Frito-Lay en The Pepsi-Cola Company PepsiCo.

Aldus werd Frito-Lay een succesvol Amerikaans dochterbedrijf voor de productie van voedingsmiddelen (maïschips, aardappelchips, enz.), onderdeel van het PepsiCo-concern.

De belangrijkste merken die tegenwoordig door Frito-Lay worden geproduceerd, zijn Fritos maïschips, Cheetos kaassticks, Doritos en Tostitos tortillachips, Lay's, Ruffle en Walkers aardappelchips, en Rold Gold pretzels. In 2009 bedroeg de jaarlijkse omzet van elk merk wereldwijd meer dan 1 miljard dollar!

 

Klassieke methode voor het maken van aardappelchips

 

Alternatieve methode voor het maken van aardappelchips