Wpływ medytacji na zdrowie i długowieczność: fakty naukowe i badania

Yoga meditation photo created by pressfoto - www.freepik.com

Medytacja — to praktyka uspokajania umysłu i skupiania się przez określony czas, która, jak pokazują badania, może mieć pozytywny wpływ na zdrowie i długowieczność człowieka.

Współczesna nauka traktuje medytację jako sposób relaksacji i redukcji stresu, pozwalający poprawić pamięć, koncentrację i nastrój, a także jako realny sposób na zwiększenie długości życia.

Stosunkowo krótka długość telomerów (końcowych odcinków chromosomów) jest markerem przyspieszonego starzenia. Krótsze telomery są związane z przewlekłym stresem. Potwierdza to badanie zatytułowane „Przyspieszone skracanie telomerów w odpowiedzi na stres”.

Wyniki eksperymentów pokazują możliwość zmiany tego biomarkera związanego ze zdrowiem i długowiecznością, za pomocą medytacji, zwłaszcza u kobiet.

Przewlekły stres psychologiczny ma szkodliwy wpływ na aktywność telomerazy (enzymu, który dodaje specjalne powtarzające się sekwencje DNA w telomerach), która jest predyktorem (czynnikiem prognostycznym) długoterminowej żywotności komórek.

Badanie badało wpływ medytacji na aktywność telomerazy (link do badania). Jest to pierwsze badanie, które łączy medytację z pozytywnymi zmianami psychologicznymi i aktywnością telomerazy. W konkluzjach badania stwierdza się, że praktyki medytacyjne zmniejszają negatywne emocje, co przyczynia się do zwiększenia aktywności telomerazy, co z kolei odzwierciedla się na długości telomerów komórek odpornościowych i długowieczności.

Inner peace photo created by freepik - www.freepik.com

Praktyki medytacyjne mają różne korzyści zdrowotne, w tym możliwość zachowania funkcji poznawczych w miarę starzenia się i zapobiegania demencji.

Badania pokazują, że medytacja może wpływać na kilka ścieżek, które odgrywają rolę w starzeniu się mózgu i sprawności umysłowej.

Na przykład medytacja może zmniejszyć wydzielanie kortyzolu wywołanego stresem, tym samym mając działanie neuroprotekcyjne.

Medytacja może również mieć korzystny wpływ na profil lipidowy krwi i zmniejszyć stres oksydacyjny, które mogą z kolei zmniejszyć ryzyko chorób związanych z zaburzeniami krążenia mózgowego i starzeniową neurodegeneracją.

Również w jednym badaniu naukowym przedstawiono teoretyczne uzasadnienia, jak medytacja może zwiększać długość życia i utrzymywać optymalne zdrowie (link do badania).

Wiele chorób jest wywołanych przez naszą świadomość: nerwice, depresje, bezsenność itp. Świadomość wymaga takiej samej higieny jak ciało. Nastrój — to nie coś, co nam się przytrafia lub coś, na co nie mamy wpływu. Medytacja to jeden ze sposobów oczyszczania umysłu.

pixabay.com

Wielu osobom medytacja kojarzy się z buddyjskimi mnichami siedzącymi gdzieś w górach ze skrzyżowanymi nogami. W rzeczywistości do praktykowania medytacji nie trzeba zostawać mnichem, rzucać pracy ani jechać w Himalaje. Medytować można w domu, poświęcając na to 10–20 minut dziennie.

Zajęcia powinny być regularne. Medytowanie od czasu do czasu nie przyniesie oczekiwanego efektu.

Głównym warunkiem medytacji jest maksymalne rozluźnienie ciała. Medytuje się siedząc w wygodnej pozycji. Pozycja lotosu nie jest konieczna, można to robić siedząc na krześle. Leżenie nie jest zalecane, ponieważ istnieje ryzyko zaśnięcia.

Istnieje wiele różnych technik medytacyjnych, zarówno skomplikowanych, jak i prostych. Ale ilość technik sama w sobie nie ma znaczenia. Jedna wystarczy. Znaczenie ma jedynie jakość wykonania. Cała różnorodność technik medytacyjnych jest szeroko przedstawiona w internecie, tutaj przedstawimy najprostsze z nich.

Techniki oddechowe i wizualizacyjne

Pozycja wyjściowa — siadamy na krześle, stopy w pełni przylegają do podłogi. Plecy trzymamy prosto. Zamykamy oczy, kładziemy ręce na kolanach, dłonie skierowane do góry.

Oddychanie

Całkowicie koncentrujemy się na własnym oddechu. Obserwujemy, jak powietrze wypełnia płuca i wydycha się z powrotem. Nie staramy się zmieniać rytmu oddechu. Oddychamy normalnie.

Jeśli pojawiają się obce myśli, przekierowujemy myśli na oddech i spokojnie go obserwujemy przez 10–15 minut.

Głębokie oddychanie

Przez kilka minut obserwujemy oddech, relaksujemy się.

Następnie zmieniamy rytm oddechu — powoli bierzemy głęboki wdech, zatrzymujemy oddech na cztery sekundy, a potem powoli robimy wydech.

Kontynuujemy, skupiając się na oddechu przez 10–15 minut.

Podstawą każdej medytacji jest umiejętność koncentrowania się, nie rozpraszając się i nie przełączając na rozwiązywanie innych zadań.

Wizualizacja

Technikę tę można wykonywać leżąc. Zamykamy oczy i wyobrażamy sobie piękny i przytulny zakątek przyrody, w którym panuje cisza i spokój. Przedstawiamy szczegółowo wszystkie szczegóły, które chcemy sobie wyobrazić i na co stać nasze wyobraźnię: ciepło promieni słonecznych, szum wody, śpiew ptaków, trzepotanie motyli, cykanie świerszczy itp. Słowem, tworzymy pełną iluzję rajskiego zakątka. Rób to szczerze i z radością. Staraj się przedstawiać wszystko jasno i maksymalnie realistycznie, jakby to wszystko działo się naprawdę. Można włączyć cichą muzykę w tle.

Fitness body photo created by drobotdean - www.freepik.com

Kilka porad dotyczących medytacji

• Nie zmuszaj się do medytacji, gdy nie masz na to ochoty. Medytuj tylko wtedy, gdy czujesz taką potrzebę.
• Przerywaj medytację, gdy poczujesz, że wystarczy lub gdy nie masz już ochoty. Nie odliczaj czasu. Nie używaj do tego budzika. Przerywaj powoli.
• Jeśli ciągle pojawiają się obce myśli i wracają do problemów — to normalne. Nie pozbędziesz się tego od razu. Trenuj, a wszystko się uda. Sam fakt, że próbujesz regulować swoje myśli, jest już godny pochwały.
• Nie oczekuj szybkich rezultatów. W ciągu jednego–dwóch dni nic się nie zmieni. Praktykuj nie dla rezultatu, a rezultat pojawi się sam.